Theo The Saigon Times
Kinh tế hậu đại dịch là chủ đề được dư luận quan tâm trong những ngày đầu năm của cả nước cũng như TP.HCM, nơi sau này là đầu mối quan trọng nhất của cả nước. Vấn đề này là tối quan trọng, không chỉ vì nền kinh tế của thành phố đã bị ảnh hưởng xấu bởi đại dịch, mà còn vì thành phố cần phải định vị lại động lực tăng trưởng của mình trong những năm tới.
Đầu máy giảm tốc
TP.HCM là vùng kinh tế trọng điểm của cả nước trong hơn 3 thập kỷ qua kể từ khi có chính sách mở cửa, chiếm 21% GDP cả nước giai đoạn 2011-2020. Thu nhập bình quân đầu người của thành phố cũng cao gấp đôi so với mức 6 triệu đồng một tháng của cả nước vào cuối năm 2020.
Tuy nhiên, nếu chia nhỏ tốc độ tăng trưởng, có thể thấy trong từng thời kỳ biến động của nền kinh tế cả nước, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của thành phố đều có xu hướng giảm. Vai trò đầu tàu kinh tế của TP.HCM cũng như Hà Nội vẫn không thể thay thế, nhưng tầm quan trọng của nó đã bị giảm sút do sự xuất hiện của các địa phương khác như Bình Dương và Đồng Nai. Với quỹ đất rộng lớn, giá rẻ, những năm qua, các địa phương này đã và đang thu hút nhiều doanh nghiệp chế biến, chế tạo.
Mặt khác, các hành động của chính quyền thành phố nhằm thắt chặt các yêu cầu pháp lý đối với các dự án bất động sản cũng đã làm giảm sự đóng góp của lĩnh vực này đối với sự tăng trưởng của thành phố. Về lâu dài, đóng góp của lĩnh vực này sẽ ngày càng thu hẹp do quỹ đất của thành phố ngày càng cạn kiệt.
Vậy đâu là những ngành mũi nhọn mà TPHCM cần tập trung nguồn lực trong những năm tới?
Nhìn kỹ vào các trung tâm kinh tế lớn trên thế giới cho thấy vai trò to lớn của dịch vụ tài chính đối với tăng trưởng kinh tế, và không có nền kinh tế tiên tiến nào không gắn liền với khu vực dịch vụ tài chính phát triển. Cụ thể, lĩnh vực dịch vụ tài chính chiếm tỷ trọng từ 20% trở lên trong nền kinh tế của New York, London, Bangkok hoặc Kuala Lumpur nhờ lợi thế về cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực tại các siêu đô thị này. TP.HCM cũng không phải là một ngoại lệ.
Trong tổng sản phẩm quốc nội khu vực của TP.HCM năm 2021, chín phân ngành dịch vụ chính chiếm gần 60% tổng doanh thu của thành phố, trong đó dịch vụ tài chính, ngân hàng và bảo hiểm nói chung tăng hơn 11% lên 132 nghìn tỷ đồng, trong khi các lĩnh vực khác giảm hoặc mặt đất dừng lại. Khu vực này chiếm tỷ trọng 10,2% GDP của thành phố năm 2021 so với 8,7% năm 2020, điều này khẳng định tầm quan trọng ngày càng tăng của khu vực dịch vụ tài chính trong nền kinh tế quốc dân nói chung và thành phố Hồ Chí Minh nói riêng.
Do TP.HCM đang gặp nhiều khó khăn để phát triển cơ sở hạ tầng do ngân sách phân bổ thấp, thành phố đang rất cần đột phá về tài chính để tận dụng lợi thế của mình so với các địa phương khác, đồng thời tận dụng tối đa những chuyển biến kinh tế vĩ mô sau đại dịch.
Một giải pháp tài chính cho cả TP.HCM và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long
Việt Nam vẫn là nền kinh tế dựa vào nông nghiệp với nhiều mặt hàng xuất khẩu lớn nhất thế giới như gạo, cà phê, hạt tiêu và hạt điều. TP.HCM là điểm tập trung xuất khẩu nông sản từ các địa phương lân cận khác nhờ có cảng biển nước sâu lớn nhất cả nước.
Do đó, nếu lợi thế này có thể được khai thác - cùng với vị thế của thành phố là trung tâm tài chính lớn nhất của đất nước - để phát triển một sản phẩm tài chính cụ thể giúp giải quyết các vấn đề của ngành nông nghiệp và thúc đẩy nền kinh tế của thành phố, thì lợi ích sẽ rất lớn. Không có dịch vụ tài chính nào có thể đáp ứng thời điểm này tốt hơn việc thiết lập một thị trường kỳ hạn cho hàng hóa.
Đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận được thông xe vào cuối năm ngoái là một thông tin đáng mừng cho đất nước, vì nó giúp giảm bớt áp lực kéo dài trong nền kinh tế, đó là chi phí logistics cao hơn so với GDP so với các quốc gia khác. Quốc gia. Hơn nữa, đường cao tốc cũng thúc đẩy dòng chảy hàng hóa nông nghiệp từ vựa lúa lớn nhất của đất nước đến trung tâm tài chính lớn nhất của đất nước. Mặc dù đang có nhiều trục trặc trong quá trình xây dựng đường cao tốc nhưng việc hoàn thành tuyến đường này mở ra cơ hội cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian tới.
Tầm quan trọng của thị trường hàng hóa
Câu chuyện về thị trường hàng hóa xuất hiện ở Việt Nam cách đây mười năm sau khi thành lập sở giao dịch cà phê ở Daklak, nhưng tính thanh khoản của thị trường kém cộng với điều kiện thị trường không phù hợp đã khiến dự án thất bại. Nhiều năm sau, khái niệm này được hồi sinh, với việc Bộ Công Thương cho phép triển khai dự án thành lập sở giao dịch hàng hóa vào năm 2018. Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam sẽ kết nối giao dịch hàng hóa của các nhà xuất khẩu trong và ngoài nước với các sở giao dịch hàng hóa quốc tế. Các nhà xuất khẩu gạo Việt Nam có thể thực hiện các giao dịch kỳ hạn với mức giá xác định trước, tự bảo vệ mình trước những rủi ro về biến động giá thường thấy trên thị trường đối với các giao dịch giao ngay.
Các chức năng của sàn giao dịch hàng hóa không chỉ giới hạn trong việc phòng ngừa rủi ro trước sự biến động của giá cả, vì nó cũng đảm nhận việc giao hàng hóa vật chất. Thay vì giải quyết các hợp đồng trước hạn, các thương nhân đủ điều kiện có thể tham gia vào các hợp đồng giao nhận hàng hóa trong thời hạn. Với sản lượng xuất khẩu lớn của Việt Nam, việc thành lập sở giao dịch hàng hóa, đặc biệt là giao nhận hàng hóa, không chỉ thúc đẩy thương mại, tăng giá nông sản Việt Nam, phòng ngừa rủi ro cho nông dân và doanh nghiệp mà còn giúp tăng nguồn thu thuế cho TP.HCM trong thời gian tới thời gian.
Xét về nguồn nhân lực ngành dịch vụ tài chính, các địa phương lân cận khác không thể so sánh với TP.HCM. Hầu hết các ngân hàng và tổ chức tài chính lớn ở phía Nam đều có trụ sở chính tại TP. Ngoài ra, các cảng biển nước sâu lớn trong Khu liên hợp Cái Mép, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng là điều kiện thuận lợi để Việt Nam đáp ứng cho các tàu lớn vận chuyển hàng hóa xuất khẩu.
Các khu vực kinh tế phía Nam đều có lợi thế và tiềm năng phát triển riêng, do đó, việc biến TP.HCM thành trung tâm tài chính để tận dụng tối đa tiềm năng phát triển của các địa phương lân cận khác sẽ là chiến lược phù hợp để phát triển kinh tế thành phố về lâu dài.
Uyên Thi - KTTC