Mô hình quản lí rủi ro tín dụng chính là hệ thống bao gồm mô hình tổ chức quản lí rủi ro, mô hình đo lường rủi ro và mô hình kiểm soát rủi ro được xây dựng và vận hành một cách đầy đủ, toàn diện và liên tục trong hoạt động quản lí tín dụng của ngân hàng.
Mô hình quản lí rủi ro tín dụng phản ánh một cách hệ thống các vấn đề về cơ chế, chính sách, quy trình nghiệp vụ nhằm thiết lập các giới hạn hoạt động an toàn và các chốt kiểm soát rủi ro trong một quy trình thực hiện nghiệp vụ; các công cụ đo lường, phát hiện rủi ro; các hoạt động giám sát sự tuân thủ và nhận diện kịp thời các loại rủi ro mới phát sinh và các phương án, biện pháp chủ động phòng ngừa, đối phó khi có rủi ro xảy ra.
Ở Việt Nam đang có hai mô hình phổ biến được áp dụng, mô hình quản lí rủi ro tín dụng tập trung và mô hình quản lí rủi ro tín dụng phân tán.
Mô hình này có sự tách biệt một cách độc lập giữa ba chức năng: Quản lí rủi ro, kinh doanh và tác nghiệp. Sự tách biệt giữa ba chức năng nhằm mục tiêu hàng đầu là giảm thiểu rủi ro ở mức thấp nhất, đồng thời phát huy được tối đa kĩ năng chuyên môn của từng vị trí cán bộ làm công tác tín dụng.
Điểm mạnh:
- Quản lý rủi ro một cách hệ thống trên quy mô toàn ngân hàng, đảm bảo tính cạnh tranh lâu dài.
- Thiết lập và duy trì môi trường quản lý rủi ro đồng bộ, phù hợp với quy trình quản lý gắn với hoạt động của các bộ phận kinh doanh nâng cao năng lực đo lường giám sát rủi ro.
- Xây dựng chính sách quản lý rủi ro thống nhất cho toàn hệ thống.
- Thích hợp với ngân hàng quy mô lớn.
Điểm yếu:
- Đòi hỏi phải đầu tư nhiều công sức và thời gian để xây dựng và triển khai mô hình này.
- Đội ngũ nhân sự phải có kiến thức nền tảng và biết cách áp dụng trong thực tiễn.
Mô hình quản lý rủi ro tín dụng phân tán
Mô hình này chưa có sự tách bạch giữa chức năng quản lí rủi ro, kinh doanh và tác nghiệp. Trong đó, phòng tín dụng của ngân hàng thực hiện đầy đủ ba chức năng và chịu trách nhiệm đối với mọi khâu chuẩn bị cho một khoản vay.
* Điểm mạnh:
- Cơ cấu tổ chức đơn giản, gọn nhẹ.
- Thích hợp với ngân hàng quy mô nhỏ.
* Điểm yếu:
- Nhiều công việc tập trung vào một nơi, thiếu sự chuyên môn hóa.
- Quản lý hoạt động tín dụng đều theo phương thức từ xa dựa trên số liệu báo cáo của chi nhánh hoặc quản lý gián tiếp thông qua chính sách tín dụng.
Nguyễn Thị Thu Hằng