2. Tác động của công nghệ tài chính lên cấu trúc thị trường ngân hàng

Các đối thủ cạnh tranh công nghệ tài chính đang xâm chiếm hoạt động kinh doanh truyền thống của các ngân hàng, mặc dù thực tế là các ngân hàng đang thích nghi với thế giới kỹ thuật số. Các đối thủ cạnh tranh mới có thể sử dụng thông tin cứng (có thể mã hóa) để làm xói mòn mối quan hệ truyền thống giữa ngân hàng và khách hàng, dựa trên thông tin soſt (kiến thức thu được từ mối quan hệ giữa ngân hàng và khách hàng). Tuy nhiên, hầu hết các đối thủ cạnh tranh mới đều tránh xin giấy phép ngân hàng để tránh chi phí tuân thủ và cố gắng giành giật hoạt động kinh doanh có lợi nhuận từ các ngân hàng. Một lợi thế tiềm năng của những người mới tham gia nằm ở việc khai thác sự ngờ vực đối với các ngân hàng mà thế hệ thiên niên kỷ đã phát triển đồng thời với việc họ cung cấp các dịch vụ kỹ thuật số mà thế hệ trẻ cảm thấy thoải mái.

Các ngân hàng theo truyền thống tập trung vào sản phẩm, trong khi những người mới tham gia tập trung nhiều hơn vào khách hàng.. Các đối thủ cạnh tranh công nghệ tài chính đang gây áp lực lên mô hình kinh doanh truyền thống của các ngân hàng. Hai lợi thế cạnh tranh của các ngân hàng bán lẻ có thể bị xói mòn bởi những người mới tham gia là (1) các ngân hàng có thể vay với giá rẻ với quyền tiếp cận các khoản tiền gửi giá rẻ và bảo hiểm rõ ràng hoặc ngầm định của chính phủ, và (2) họ được hưởng quyền tiếp cận đặc quyền với cơ sở khách hàng ổn định có thể bán nhiều loại sản phẩm. Sự hiện diện của bảo hiểm tiền gửi có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các đối thủ cạnh tranh mới tham gia với tư cách là ngân hàng, nhưng trong trường hợp này, những người mới tham gia sẽ phải

trả chi phí cấp phép ngân hàng và chi phí tuân thủ. Trong thị trường thế chấp tại Hoa Kỳ, Buchak và cộng sự. (2017) nhận thấy rằng các ngân hàng truyền thống có chi phí tài trợ ngầm thấp hơn một chút và cung cấp các sản phẩm chất lượng cao hơn so với các ngân hàng ngầm (nhưng họ vẫn mất thị phần do gánh nặng quản lý gia tăng). Các đơn vị cung cấp công nghệ tài chính hưởng lợi từ tình hình này nhưng lại dựa vào cả bảo lãnh rõ ràng và ngầm định của chính phủ. Thực tế này chỉ ra rằng việc tham gia vào hoạt động kinh doanh trung gian với các công nghệ mới sẽ phụ thuộc rất nhiều vào cách áp dụng quy định và bảo lãnh của chính phủ

Sự gián đoạn thực sự có thể đến từ sự tham gia toàn diện của các công ty internet kỹ thuật số hàng đầu. Thật vậy, các công ty như Amazon, Apple hoặc Google đã hoạt động trong lĩnh vực công nghệ tài chính, nhưng chưa tham gia thị trường một cách kiên quyết. Tuy nhiên, tiềm năng của họ rất lớn, vì họ có quyền truy cập vào lượng lớn dữ liệu khách hàng và họ có thể kiểm soát giao diện với họ khi nói đến các dịch vụ tài chính. Họ đang phát triển nhanh chóng trong các dịch vụ thanh toán, với gần 150 triệu người dùng trong quý đầu tiên của năm 2017. Cho vay của Amazon đã tăng trưởng đều đặn kể từ khi ra mắt vào năm 2011. Ngay cả các nền tảng truyền thông xã hội cũng có thể bán chéo các dịch vụ tài chính để kiếm lợi nhuận từ kiến ​​thức của họ về đặc điểm của người dùng

3. Chiến lược của những người chơi

Một câu hỏi mở từ phân tích trước đó là việc sử dụng công nghệ thông tin và ngân hàng điện tử (Internet, di động) và sự xuất hiện của các đối thủ cạnh tranh công nghệ tài chính khiến ngân hàng bán lẻ trở nên cạnh tranh hơn ở mức độ nào. Có hai

cân nhắc cần lưu ý. Đầu tiên, việc quản lý nhẹ nhàng hơn đối với các nhà cung cấp công nghệ tài chính sẽ có tác động quan trọng đến sự cạnh tranh giữa các ngân hàng và

những người mới tham gia như nhà cung cấp hệ thống thanh toán hoặc nền tảng huy động vốn cộng đồng.

Tuy nhiên, việc tiến hành quản lý kinh doanh có thể làm suy yếu khả năng tiếp cận cơ sở hạ tầng do các ngân hàng đương nhiệm điều hành của những người mới tham gia (ví dụ, các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán bên thứ ba có thể gặp trở ngại do thiếu sự bảo vệ dữ liệu của khách hàng). Thứ hai, ngân hàng điện tử phải chịu những ma sát/chi phí chuyển đổi ngoại sinh và nội sinh. Ví dụ, các tổ chức có thể làm suy yếu hiệu quả của các tiện ích tìm kiếm trên Internet bằng các chiến lược che giấu làm tăng ma sát và khôi phục biên lợi nhuận. Nhìn chung, tính minh bạch về giá được cải thiện do công nghệ kỹ thuật số mang lại có thể có hiệu ứng định giá động không rõ ràng.

Các chiến lược dành cho những người mới tham gia và những chiến lược của các ngân hàng đương nhiệm sẽ phụ thuộc vào việc liệu khoản đầu tư có khiến một công ty trở nên mạnh mẽ hay yếu thế trong cuộc cạnh tranh hay không và liệu sự cạnh tranh trên thị trường có liên quan đến các sản phẩm thay thế hoặc bổ sung mang tính chiến lược (tức là liệu sự gia tăng hành động của đối thủ có gây ra sự giảm hoặc tăng tương ứng trong hành động của công ty hay không). Do đó, tùy thuộc vào các đặc điểm cơ bản của ngành, một công ty đương nhiệm có thể quyết định thích nghi hoặc ngăn chặn sự gia nhập. Ví dụ, khi có chi phí chuyển đổi một ngân hàng đương nhiệm đã thành lập, không thể phân biệt giữa khách hàng cũ và mới, sẽ hành động như một "con mèo béo" hòa bình vì họ muốn bảo vệ

lợi nhuận của lượng khách hàng lớn của mình. Điều này có thể cho phép một công ty mới tham gia và thu hút, ví dụ, những khách hàng am hiểu công nghệ hoặc thậm chí là những người tiêu dùng không có tài khoản ngân hàng

Đôi khi, bên tham gia có thể muốn cam kết duy trì quy mô nhỏ để không gây ra phản ứng không tốt từ bên đương nhiệm. Các nền tảng cho vay ngang hàng có thể là ví dụ về sự gia nhập quy mô nhỏ vì chúng

phục vụ một phần cho các phân khúc dân số không có tài khoản ngân hàng. Như chúng ta đã thấy, các nền tảng đó sử dụng thông tin có sẵn trên các mạng xã hội giúp giảm bớt các vấn đề về lựa chọn bất lợi và rủi ro đạo đức. Một chiến lược liên quan đối với bên tham gia là

hình thành quan hệ đối tác với bên đương nhiệm hoặc để ngân hàng đương nhiệm mua lại

đối thủ cạnh tranh mới. Một trong những lý do khiến bên đương nhiệm quan tâm đến quan hệ đối tác có thể là hoạt động kinh doanh chênh lệch giá theo quy định, do quy định đối với

bên mới tham gia nhẹ nhàng hơn. Một trường hợp hiếm gặp hơn là sự gia nhập của các ngân hàng mới (được cấp phép). Lý do là

chi phí thiết lập và chi phí cố định định kỳ cho hoạt động, bao gồm cả chi phí tuân thủ, đều cao. Trong những trường hợp khác, bên đương nhiệm có thể muốn ngăn chặn hoặc

loại trừ việc gia nhập. Ví dụ, những người mới tham gia có thể phải dựa vào cơ sở hạ tầng thanh toán của ngân hàng hiện tại để cung cấp các dịch vụ bổ sung hoặc khác biệt.

Lê Phúc Minh Chuyên