Biến đổi khí hậu đang là một trong những thách thức lớn nhất của toàn cầu. Theo các số liệu thống kê, riêng ngành logistics đang tạo ra lượng phát thải carbon- CO2 ước tính ở mức 7 - 8%. Ở Việt Nam, trung bình mỗi năm hoạt động vận tải phát thải hơn 50 triệu tấn CO2.
Chia sẻ tại hội thảo “Logistics xanh - đích đến bền vững” do Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) tổ chức, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp logistics, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) cần nỗ lực đầu tư vào số hóa, vận tải đa phương thức,… để tối ưu vận chuyển. Đồng thời, cần tận dụng chính sách hỗ trợ, thị trường tín chỉ carbon và nâng cao minh bạch trong báo cáo ESG để đáp ứng quy định quốc tế.
Theo ông Đào Trọng Khoa, Chủ tịch VLA, logistics Việt Nam hiện còn phụ thuộc nhiều vào đường bộ và phát triển không đồng đều giữa các phương thức vận tải.
Theo đó, khoảng 75% hàng hoá vẫn được vận chuyển qua đường bộ, trong khi 12% hàng hóa được vận chuyển qua đường biển và chỉ 2% vận chuyển qua đường sắt; có đến 95% phương tiện giao thông tại Việt Nam còn phụ thuộc lớn vào nhiên liệu hóa thạch.
Dẫn số liệu từ Ngân hàng Thế giới (World Bank), ông Khoa cho biết trung bình mỗi năm hoạt động vận tải ở Việt Nam phát thải hơn 50 triệu tấn CO2. Trong đó, vận tải đường bộ chiếm tỷ trọng 85% lượng khí phát thải. Lượng phát thải này được dự báo tăng trung bình 6 - 7% mỗi năm. Dự báo, phát thải CO2 của các ngành vận tải sẽ ở mức 90 triệu tấn CO2 vào năm 2030.
Bên cạnh phát thải lớn, ngành logistics Việt cũng chịu ảnh hưởng từ các chính sách, quy định và yêu cầu hội nhập quốc tế ngày càng khắt khe hơn. Các hiệp định thương mại thế hệ mới đều yêu cầu doanh nghiệp Việt Nam phải nâng cao tiêu chuẩn, giảm “dấu chân” carbon trong hoạt động logistics để hướng tới phát triển bền vững chuỗi cung ứng.
Đồng tình quan điểm này, ông Stéphane Graber, Tổng Giám đốc FIATA (Liên đoàn các Hiệp hội Giao nhận Vận tải Quốc tế), cho rằng việc giảm phát thải carbon trong ngành logistics đang trở thành vấn đề cấp thiết đối với doanh nghiệp Việt Nam.
Đơn cử, Liên minh Châu Âu (EU) là một đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam đã áp dụng Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM), đánh thuế carbon đối với hàng hóa có lượng phát thải cao khi nhập khẩu.
Ngoài ra, EU còn có Chỉ thị Báo cáo Bền vững Doanh nghiệp (CSRD) nhằm chuẩn hóa báo cáo bền vững. Doanh nghiệp phải công khai thông tin về tác động môi trường, xã hội và quản trị (ESG).
“Điều này có thể ảnh hưởng đến các nhà cung cấp dịch vụ logistics ngoài EU nếu họ nằm trong chuỗi cung ứng của các công ty châu Âu có nghĩa vụ báo cáo. Đến năm 2028, các công ty ngoài EU có hoạt động tại châu Âu cũng sẽ phải tuân theo quy định này”, Tổng Giám đốc FIATA nhận định.
Thực tế, trong thời gian qua, một số doanh nghiệp đã thực hiện những bước đầu tiên trong quá trình chuyển đổi xanh. Tuy nhiên, chủ yếu thì tập trung ở các doanh nghiệp lớn có tiềm lực tài chính mạnh mẽ. Trong khi đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa đủ tiềm lực tài chính vẫn gặp nhiều khó khăn do chi phí tăng cao.
-LÊ MINH VĨ-KTTC 20/02/2025