Phân loại thuế
Tuỳ theo mục đích nghiên cứu mà người ta có các cách phân loại thuế khác nhau, cụ thể như sau:
1. Phân loại theo phương thức đánh thuế:
* Thuế trực thu:
Thuế trực thu là loại thuế đánh trực tiếp vào phần thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế.
- Bản chất: Người nộp thuế theo quy định của pháp luật đồng thời là người chịu thuế.
- Các loại thuế trực thu: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế chuyển quyền sử dụng đất, thuế sử dụng đất nông nghiệp.
* Thuế gián thu:
Thuế gián thu là loại thuế không trực tiếp đánh vào phần thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế mà đánh một cách gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khi tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ trên thị trường. Thuế gián thu là một loại thuế cộng vào giá bán, là một bộ phận cấu thành trong giá cả hàng hoá, dịch vụ do chủ thể hoạt động sản xuất, kinh doanh nộp cho Nhà nước nhưng người tiêu dùng lại là người phải chịu thuế.
- Bản chất: Người nộp thuế không phải là người chịu thuế, người chịu thuế là người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ.
- Các loại thuế gián thu: Thuế giá trị gia tăng, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt.
Sự phân loại thuế thành thuế trực thu và thuế gián thu có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng chính sách pháp luật thuế.
2. Phân loại theo đối tượng chịu thuế:
* Thuế thu nhập:
Là loại thuế đánh vào thu nhập của các tổ chức kinh tế và thu nhập của các cá nhân. Đối tượng chịu thuế là thu nhập nhận được. Thu nhập được hình thành từ nhiều nguồn như: thu nhập từ lao động dưới dạng tiền lương, tiền công; thu nhập từ hoạt động SXKD dưới dạng lợi nhuận, lợi tức, cổ phần,…. Do vậy, thuế thu nhập cũng có nhiều hình thức khác nhau: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân.
* Thuế tài sản:
Là loại thuế đánh vào việc nắm giữ hay chuyển nhượng tài sản. Đối tượng chịu thuế là giá trị tài sản.
* Thuế tiêu dùng:
Là loại thuế đánh vào việc tiêu thụ, sử dụng sản phẩm và dịch vụ. Đối tượng chịu thuế là giá trị hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng trong hiện tại. Các loại thuế tiêu dùng như: thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế GTGT.