Nguyên tắc chọn tiêu thức phân tổ thống kê

a. Khái niệm, ý nghĩa:

-  Khái niệm: tiêu thức phân tổ là tiêu thức được chọn làm căn cứ để tiến hành phân tổ thống kê.

Ví dụ: Phân tổ nhân khẩu theo giới tính (giới tính là tiêu thức phân tổ)

-  Ý nghĩa: Trên thực tế có rất nhiều tiêu thức phân tổ, có những tiêu thức phản ánh được bản chất của hiện tượng, có những tiêu thức không phản ánh được bản chất của hiện tượng. Vì vậy nếu chọn nó làm căn cứ để tiến hành phân tổ thì không đáp ứng được mục đích nghiên cứu, thậm chí làm chúng ta hiểu sai lệch về bản chất của hiện tượng, do đó để phân tổ 1 cách chính xác và khoa học thì phải lựa chọn chính xác tiêu thức phân tổ

b. Nguyên tắc lựa chọn tiêu thức phân tổ: Để lựa chọn chính xác tiêu thức phân tổ thì phải tuân thủ một số nguyên tắc sau:

-   Dựa trên cơ sở phân tích lý luận để lựa chọn tiêu thức bản chất phù hợp với mục đích nghiên cứu.

Ví dụ: Nghiên cứu về quy mô của các xí nghiệp thuộc thành phố X: ta phải nghiên cứu:

• • Số công nhân
  • Giá trị máy móc thiết bị
  • Giá trị tổng sản lượng

Như vậy trong từng trường hợp cụ thể ta sẽ chọn một tiêu thức cụ thể trong số các tiêu thức đó để nghiên cứu, chẳng hạn căn cứ vào mục đích nghiên cứu cũng như tài liệu thu thập được để chọn một tiêu thức phù hợp.

-   Phải căn cứ vào điều kiện lịch sử cụ thể của hiện tượng để lựa chọn tiêu thức phù hợp nhất.

Ví dụ: Nghiên cứu về quy mô của các XN: trước đây dùng giá trị tổng sản lượng, bây giờ dùng giá trị sản xuất