Theo The Saigon Times

Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tăng trưởng cho vay thế chấp đang giảm xuống thấp, thế chấp tại các ngân hàng chỉ tăng 1% vào năm 2023, tốc độ chậm nhất trong 5 năm qua.

Trong một báo cáo mới về sự phát triển của thị trường bất động sản và nhà ở xã hội từ năm 2015 đến năm 2023, các khoản thế chấp thường chiếm 70% cho vay đối với lĩnh vực bất động sản, với các khoản cho vay kinh doanh chiếm 30% còn lại. Ngược lại với các khoản thế chấp, các khoản cho vay kinh doanh đã tăng hơn 35% vào năm ngoái. Điều này là do các chủ đầu tư thiếu các nguồn vốn dài hạn đáng tin cậy khác cho hoạt động của mình. Tỷ lệ cho vay trung và dài hạn đối với lĩnh vực bất động sản được huy động bằng tiền gửi ngắn hạn đã tăng từ 24% lên 34% trong giai đoạn 2015-2023, gây rủi ro cho người cho vay. Việc chênh lệch kỳ hạn có thể dẫn đến rủi ro cho hệ thống ngân hàng khi người đi vay không trả được nợ đúng hạn.

Ngân hàng Nhà nước cho biết Bộ Tài chính nên xem xét thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp để cung cấp thêm vốn dài hạn cho lĩnh vực bất động sản. Trong khi đó, các chủ đầu tư cần chủ động quản lý dòng tiền của mình và tìm các nguồn tài trợ khác để giảm sự phụ thuộc vào vốn vay ngân hàng. Các khoản cho vay vào lĩnh vực bất động sản đã tăng nhanh kể từ năm 2015, đạt tốc độ tăng trưởng 12% vào năm 2020 và 15,7% vào năm 2021 trong thời kỳ Covid-19, và đã tăng lên 2,9 triệu tỷ đồng (115,9 tỷ USD) vào cuối năm ngoái.

Quý 1/2024, nhiều ngân hàng cho vay mua nhà dài hạn với lãi suất chỉ 5-6% trong 6-36 tháng đầu. Một số chủ ngân hàng cho rằng đây là “mức thấp nhất trong hơn một thập kỷ”. Các ngân hàng nước ngoài hiện đưa ra mức lãi suất thấp nhất trên thị trường, chủ yếu là 6% hoặc thấp hơn và có thời hạn tối đa là 3 năm. Ông Nguyễn Thanh Hải, Giám đốc khu vực của Ngân hàng Shinhan Việt Nam, Ngân hàng Hàn Quốc chi nhánh TP.HCM, cho biết lãi suất cố định cho các khoản thế chấp tại ngân hàng của ông là khoảng 5,5-6% mỗi năm, gần bằng một nửa mức 9-10% phổ biến vào nửa cuối năm 2023, và người vay có thể chọn lãi suất 5,5% trong sáu tháng đầu tiên hoặc 6% trong ba năm.

Tại các ngân hàng thương mại quốc doanh như Agribank, VietcomBank, VietinBank… lãi suất thế chấp cố định ở mức 5-7%, cao hơn một chút so với lãi suất cho vay nước ngoài. Các ngân hàng tư nhân như BVBank, SHB và ACB tính phí 5-8% nhưng thời gian ngắn hơn so với các ngân hàng nước ngoài.

Lãi suất thả nổi cũng đang giảm 2-3 điểm phần trăm ở một số ngân hàng. Các chuyên gia tin rằng đến thời điểm lãi suất thả nổi được áp dụng cho các khoản vay hiện tại và tương lai gần sẽ thấp hơn. Việc cắt giảm lãi suất cho vay diễn ra vào thời điểm các ngân hàng đang chạy đua thu hút người vay mới và thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.

Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, vào đầu tháng 3, dư nợ cho vay giảm 0,72% so với tháng 12 năm ngoái, cho thấy vốn không chảy vào nền kinh tế. Phó tổng giám đốc một ngân hàng quốc doanh cho biết, dù lãi suất tiền gửi giảm xuống mức thấp kỷ lục nhưng người dân vẫn gửi tiền vào ngân hàng, điều này đặt ra một vấn đề cho các ngân hàng vì hiện tại họ có nhiều tiền mặt nhưng không có ai cho vay.

Ông Hải của Ngân hàng Shinhan lưu ý rằng lĩnh vực bất động sản đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ Chính phủ vì liên quan trực tiếp đến nhu cầu nhà ở của người dân. Chính phủ và các cơ quan liên quan đang tìm kiếm các biện pháp hỗ trợ cả nhà phát triển bất động sản và người tiêu dùng. Việc cắt giảm lãi suất cho vay có thể đạt được điều đó bằng cách giảm chi phí cho các nhà phát triển và giúp việc mua nhà trở nên dễ dàng hơn.

ThS. Lê Thị Hoài Trinh – KTTC